De rust komt terug. Na een jaar waarin we allerlei extremen gekend hebben is het nu weer tijd voor stilte en terugkeren tot de kern. Er is nog geen echte vorst geweest dus nog steeds hebben een aantal bomen hun (zelfs groene) blad. We hadden een prachtig najaar. Met alle regen waren er veel nevelige ochtenden, mooie herfstsferen met een overdaad aan paddestoelen, ook in de Naturentuin. Wat de winter betreft werken we daar nu niet of weinig, maar vanaf 7 maart in het nieuwe jaar heten we de bezoekers weer welkom. We hopen ook u als Tuinvriend weer te ontmoeten in de verschillende seizoenen. Zie verder in dit Seizoenennieuws voor informatie over de Naturentuin-filmavond in februari.
Seizoenswerk in eigen tuin
December met korte dagen en allerlei weer van herfststormen tot strenge vorst. Januari en februari als stille winterse maanden. Toch is er van alles buiten en ook binnen te doen als voorbereiding op het nieuwe seizoen. Ondertussen begint er (zelfs met sneeuw!) al van alles te groeien en opeens zie je een bloeiende toverhazelaar, kerstrozen en overal sneeuwklokjes.
December
Is alles goed beschermd tegen de vorst? Open groentebedden bedekt met plantenafval, groenbemesters zoals winterrogge. Of juist met bodembedekkende groentes als winterpostelein en veldsla of peterselie en kervel waar de hele winter van te knippen is.
En alle potten en waterbakken omgekeerd en de potplanten in een warme hoek bij elkaar met wat luchtig (eiken/beuken-)blad of stengels van bijv herfstasters erover heen?
Zet in de vijver een bundel holle stengels om een luchttoevoer te houden wanneer het water in ijs veranderd is.
Snoei de druif voor kerstmis. De sapstromen staan nu stil en tegen de tijd dat alles weer gaat stromen is de wond geheeld.
Wanneer je af en toe toch wat buiten wilt doen: hou het onkruid in de gaten, dit groeit de hele winter door (melkdistel, brandnetel).
Januari
Tijd om plannen te maken. Eerst eens kijken wat goed en minder goed ging dit jaar en misschien zijn er nieuwe wensen.
Deze maand is nog een goede tijd om bomen en struiken te planten met kale wortel, de grond zakt dan goed aan voordat het groeiseizoen begint.
Zaad bestellen is een echte winterklus. Wat heb je over gehouden van vorig jaar? Voor het testen van het percentage kiemkracht leg 10 zaadjes op een nat keukenpapiertje en kijk hoeveel ontkiemt.
Op internet is keuze genoeg om (biologisch) zaad te kunnen kopen, hieronder bij de webtips 2 van mijn favoriete zaadhandelaren.
Neem tijd om het gereedschap na te zien: schoonmaken, slijpen en invetten.
Februari
In de tuin is altijd wel wat te herstellen of te verbeteren aan paden of hekwerk. Nu kun je overal goed bij en het is werk waar je meestal wel warm van wordt!
In de winter worden de fruitbomen en –struiken gesnoeid op vorstvrije dagen. Raadpleeg voor de juiste wijze een goed geïllustreerd boek of website.
Maak van het snoeiafval een takkenril. Dit is een stapel takken waar allerlei beestjes het hele jaar door een onderdak vinden.
In deze laatste wintermaand kunnen al tomaten, erwten en tuinbonen voorgezaaid worden.
De voorjaarsbloeiende struiken zoals toverhazelaar, forsythia en ribes worden normaal gesnoeid na de bloei. Maar kijk ook vóór de bloei welke takken weg moeten en zorg dat de bloemen binnen uit komen: een vroeg voorjaarsfeest.
Naturentuin-nieuwtjes
Nu de winter is begonnen kijken we voldaan terug op dit intensieve tweede jaar. Er was nog een deel aanleg (o.a. de nieuwe ingang) en samen met het extreme weer zorgde dat voor veel werk maar het is toch al een stuk eenvoudiger dan het eerste jaar. Het bezoekers aantal liep op: in 9 maanden 1800 bezoekers waarvan zeker een heel aantal Tuinvrienden! De reacties zijn soms heel bijzonder en geven ons als tuinwerkers veel voldoening, het is zó plezierig om mensen te zien genieten.
Het weer was in het najaar vaak heel nat en zacht, met verschillende prachtige dagen, windstille herfstzon … heerlijk. Ook de herfstbloeiers zoals de verschillende herfstasters, helianten en amarant stonden er lang kleurrijk bij. Opvallend was dat bezoekers verrast waren over de lange bloei in de tuin. De herfst is juist zo’n rijk seizoen!
Een echt succes was de moestuinbak (rechts op de foto). Van de zomer al heel veel courgettes maar halverwege november van één Sarpo-mira plant 5,7 kg(!) aardappels geoogst … en lekker! Dit jaar hebben we ook de zaadoogst uitgebreid en er wordt regelmatig verkocht.
Een tegenvaller was opnieuw het uitstel van de bouw van kas en schuur vanwege nog geen toestemming. Wel gaan we, binnen de regels, een paar tijdelijke voorzieningen treffen op het eind van de winter. Verdere plannen voor het komende jaar zijn de aanplant van enkele bomen om (op termijn) ook wat meer schaduw ìn de tuin te creëren. En daarnaast het uitbreiden van de stekkenkwekerij. Vooral in de tuinontwerpen op verzoek zijn al veel planten uit de Naturentuin uitgezwermd maar er moet ook een doorlopend aanbod komen.
Verder was 2013 zeker ook het jaar van de metamorfose-filmpjes, jullie zagen al eens 2 voorproefjes. Mario heeft op 12 punten in de tuin in 6 richtingen elke week opnames gemaakt en is bezig die in een vloeiend geheel met bijpassend geluid te monteren met heel speciaal effect! Op dinsdag 18 februari laat ik er verschillenden zien op een Naturentuin-filmavond in Natuurmuseum Brabant (let op de komende nieuwsbrief). Maar voor jullie is er een preview … klik hier en zie het ontstaan van de nieuwe ingang. Let ook op de hoeveelheid sneeuw, het groeiende winterrogge in de moestuin, en de herfstbloeiers van de bijenberg.
Uit het gastenboek
Vanaf dit jaar worden bezoekers uitgenodigd iets in het gastenboek te schrijven, op deze plek wat citaten:
Ongelooflijk die kracht van de natuur als mensen met passie hier met hart en handen energie in steken én uit halen. Buurtbewoners Albert Schweitzerstraat Goirle
Wat een energie en enthousiasme en een weelde, graag tot ziens. M. Kruijssen.
Proficiat Anneke en alle vrijwilligers die zoiets moois gerealiseerd hebben en in ontwikkeling houden. Bedankt! Anne Heezen
Naturenopdracht
Omdat “naturen” een werkwoord is komt hier een doe-tip voor thuis:
In de winter zijn de vogels goed te bekijken doordat alle blad van de bomen is. Ga op zoek naar de vogels in je omgeving.
Klik hier en zoek de naam op. Luister naar het bijpassende geluid in de vogelgids.
Leer er zo elke week een vogel bij, noteren en herhalen. Volgend jaar pak je dit weer op en breid het uit. Als je op zoek gaat, zie je meer!
Groene webtips
Mijn favoriete zaadhandelaren
De Bolster voor mooie bloemen, kruiden en groentes. Zaadhandel van der Wal is door de jaren heen steeds meer biologisch zaad gaan verkopen, prima. Ook voor andere tuinbenodighheden
Nationale tuinvogeltelling
In het weekend van 18-19 januari is de nationale tuinvogeltelling. Mooi moment om de doe-tip te oefenen. Klik hier voor meer informatie.