Na deze vreemde winter wordt het weer gewoon voorjaar. Het bijzondere is dat we vorig jaar een maand achterliepen vanwege de langdurige kou maar nu een maand vooruit. Dat betekent dat de beleving van het voorjaar 2 maanden verschilt met vorig jaar! Nu maart is mei vorig jaar, grappig. In de tuin is het wel te merken, de goudsbloemen bloeien naast de sneeuwklokjes en het eerste vergeetmenietje is al gesignaleerd. Flinke scheuten aan de roos en knoppen aan lindes en fruitbomen groeien snel. Het is genieten van de zonnige dagen en heerlijk om je te verwonderen van alles wat elk jaar maar weer gewoon opnieuw begint …
Naturentuin-nieuwtjes
In februari zijn we weer begonnen in de Naturentuin. Soms bij regen en stevige wind maar vaak ook fijne voorjaarsdagen. Allereerst is de bekleding van het kasje vernieuwd met UV-bestendig folie, dan kunnen we weer droog zitten. Op de plaats van de oude ingang is een lange takkenril gemaakt voor de rust en het vormen van een nieuwe achtergrond. Er staat een bankje en ook is er een grove den geplant, het werd op die manier weer een nieuw leuk hoekje. Klik hier voor een metamorfosefilmpje van ongeveer die plek vorig jaar (let op de vliegende kever, de wegvliegende bonte vliegenvanger, de scheuten aan de wilgen en het stijgende water in de sloot). In de buurt van de kas is ook een nieuw perkje en een klein poortje gemaakt. Alle paden zijn belegd met verse houtsnippers, zo mooi. En aan 2 kanten is nieuw konijnengaas gemaakt. De volgende activiteiten zijn de realisatie van een lage opslag en daarna een soort afdak bij de nieuwe ingang. Er is zolang een noodoplossing voor de toilet in afwachting van toestemming voor een composttoilet.
Verder zijn we in de moestuin begonnen met het bolleggen van een aantal bedden als experiment om meer warmte te vangen. De tuinbonen, peultjes en tomaten zijn al gezaaid (hoewel de tuinbonenscheuten van vorig jaar al in de bloei staan!). Het doel is de moestuin echt volledig te benutten zodat er steeds wat gezaaid, geplant en geoogst kan worden. We merken dit derde voorjaar opnieuw dat het elk jaar een stukje makkelijker wordt. Vanaf 7 maart zijn we weer open, in maart alleen de vrijdagmiddagen, vanaf april ook de woensdagmiddag, verschillende weekenden en op afspraak.
Seizoenswerk in eigen tuin
Dankzij het warme voorjaar schiet alles eerder uit en komen we zelf ook sneller in actie. Toch zijn de nachten nog erg koud dus pas op met zaaien en laat je niet opjagen. Hieronder een paar ideeën voor het voorjaarswerk. Dit is het seizoen dat alles tegelijkertijd lijkt te moeten gebeuren. De groeikracht is enorm dus als er iets mis gaat is dat ook snel hersteld. Geniet er vooral van!
Maart
Tomaten (zie foto), pepers en paprika kunnen binnen voorgezaaid worden. Voor mei worden ze nog eens verspeend en verpot.
De eerste 2 weken kunnen er nog struiken en bomen met kale wortel geplant worden, daarna wordt dat steeds moeilijker omdat de sapstromen steeds beter op gang komen
Maak kasjes schoon om alle zonnestralen goed op te kunnen vangen
Winterwerk als het zetten van gaas, leggen van paden, bouwen e.d. kan nu nog mooi als er niet teveel groen is
Gebruik bij snoeien een goed snoeiboek met veel duidelijke illustraties, alle bomen kunnen gesnoeid worden behalve steenvruchten (kers, perzik, pruim) en walnoot, berk en druif. Deze laatsten bloeden anders te lang
Bereid de bodem voor: haal bodembedekking weg, voeg een laagje compost toe om het bodemleven te voeden. De bodem kan opwarmen. Maar in de moestuin let op bij toch nog nachtvorst, leg er even iets overheen (vliesdoek, droog plantenmateriaal, worteldoek)
April
Een mooie maand om sierplanten te vermeerderen door scheuren want wortels groeien snel aan. Haal de kluit omhoog met de spitriek om wortels te sparen en scheur deze door 2 spitrieken erin te steken en open te duwen. Of steek met de schop de kluit in 3 of 4 delen. Elk stuk wordt weer een mooie plant.
Koester de zaailingen in de tuin. Bijvoorbeeld vingerhoedskruid of judaspenning. Als je hem liever op een andere plek wilt, is nu de tijd om te verplanten. Maar let op: een plant weet zelf waar die het beste gedijt dus daar ontspruit een zaadje.
Groentes die door de warme winter nog in de moestuin staan, zoals prei, kool, snijbiet, knolvenkel kun je laten doorschieten tot in de bloem om zelf zaad te krijgen: mooi en verrassend.
Door aardappels voor te laten kiemen geef je ze een voorsprong op hun groei in de grond. Leg ze binnen op het noorden (licht maar koel) totdat er korte dikke groene spruitjes ontstaan.
De hele winter door loont het de moeite de zaaionkruiden te verwijderen zoals veldkers, muur en dit keer ook de kleine brandnetel. Ze staan al vroeg in de bloei dus ook het zaad.
Mei
In mei is er opeens een explosie van fris geelgroen. Op de metamorfosefilmpjes heel goed te zien. Ook is er later in de maand of in juni een overvloed van witte bloemen. Leuk om eens op te letten.
Met het vele groene onkruid en de dorre stengels van het vroege voorjaar is een mooie composthoop op te bouwen. Juist de afwisseling van bruin en groen materiaal zorgt voor goede compost. Alles op handgrootte knippen bespoedigt het proces.
Op 11 mei beginnen de ijsheiligen. Daarna zal er geen nachtvorst meer zijn dus kunnen de vruchtgewassen naar buiten! Tomaten en pepers zijn al eerder gezaaid maar courgettes en pompoenen kunnen nu in de volle grond gezet of gezaaid worden. Beter nog dan voorzaaien binnen kun je ze buiten 2 weken voordien direct op de plek zaaien en er bij dreigende kou voor een nacht even een bloempotje overheen zetten.
Naturenopdracht
Omdat “naturen” een werkwoord is komt hier een doe-tip voor thuis:
Bouw een takkenril van het snoeihout of de takken die bijv uit de berkenboom gevallen zijn. Tussen een paar staanders leg je de takken tot een muurtje of los, tot een zo hoog mogelijke berg. (Het hoeft niet zo groot te worden als die in de Naturentuin, hoor) Hier zullen insecten een schuilplaats vinden en dus vogels eten of een nestgelegenheid. Je kunt de takkenril in een hoekje onder struiken maken of juist in het zicht ter afscheiding van iets en er een clematis of kamperfoelie overheen laten groeien. Na verloop van tijd zal de berg inzakken, je kunt hem elk jaar aanvullen. Zelfs op een balkon kun je een mand van grof gaas neerzetten, vullen en het hele jaar volgen wat daar op af komt.
Groene web tips
Op 7 maart is weer het nieuwe seizoen gestart van het televisieprogramma Garderners World op BBC2. Een heerlijk Engels tuinprogramma van een half uur waarin o.a. Monty Don en Carol Klein alle wetenswaardigheden vertellen van een gemengde tuin. Leuke experimenten uit 2013 te zien op http://www.bbc.co.uk/programmes/b01r95fl/clips
Diana vertelt op www.mooiemoestuin.nlveel over wat zij wanneer doet in haar moestuin, leuk om te lezen, erg uitgebreid en toegankelijk.