Ja, de winter is een beetje begonnen, het gaat heel geleidelijk maar deze week kunnen we toch al wat wennen aan de kou. Nog steeds hangt er veel blad aan de bomen maar dat zal dan snel afgelopen zijn. Donkere dagen en lange avonden geven rust, in de natuur en het is fijn om er dan zelf ook wat in mee te gaan. Voor de Naturentuin zit er een rijk jaar op met een vroeg voorjaar en een late winter. De tuin deed het geweldig maar de tuinvrouw leek een jaar lang achter de feiten aan te lopen. Af en toe gewoon gaan zitten en genieten van al dat kleurige leven bracht altijd een oplossing.
Nu breekt de winter aan en 2-3 maanden stilte in de Naturentuin, op 6 maart gaat de tuinpoort weer open voor het bezoek.
Naturentuin-nieuwtjes
Hoewel het herfst was leek, het toch wel zomer. Dit jaar was de temperatuur ongewoon lang hoog. Tot laat hadden we zomer-, herfst en voorjaarsbloemen door elkaar. De koekoeksbloem bijvoorbeeld begon aan zijn derde bloei, en de mispel kreeg opnieuw bloemen tegelijkertijd met de bijna rijpe vruchten.
We hebben met vele groepen genoten van het afdak, het past zo mooi in de tuin. En in oktober kregen we voorlopig toestemming voor een rolstoel-compost-toilet, heel fijn en het wordt weer prachtig. Wat de activiteiten betreft was er een leuke natuurfotografieworkshop en een interessante nachtvlinderavond, waarop we de zeldzame viervlekvlinder zagen. De Open najaarsdag met de 5000ste bezoeker was feestelijk en ook toen weer mooi weer!
De oogst mocht er zijn, vooral veel fruit hoewel door de natte augustusmaand wel met een aangetaste schil. Mooie tomaten, sla, pompoenen, aardappelen. Het aardappelexperiment is niet helemaal goed afgelopen … niet zo spectaculair als in de houten bak, en volgende keer ook eerder oogsten want nu (eind november) hadden de muizen ze natuurlijk al lang gevonden. We hebben speciaal genoten van de yacon, een prachtige plant met zachte drakenstaartachtige bladeren en véél lekkere knollen, zachte smaak en goed houdbaar. Volgend voorjaar hoop ik broedknolletjes te kunnen verkopen. Wat betreft het zaad is weer volop geoogst, het zit vaak zo mooi verpakt aan de plant. De vele bloemen zijn een voortdurende vreugde en op warme dagen waren er veel vlinders, op 25 november nog een atalanta. Door de warmte en de vochtige nachten hadden we allerlei soorten paddenstoelen, zelfs voor het eerst een inktzwam bij de takkenril in de bostuin.
Langzaamaan zakten we toch de herfst in met nevel en felle zonnige ochtenden en vorige week pas de eerste nachtvorst, ook weer prachtig! Dit jaar tot lang nog veel kunnen doen in de tuin doordat je de planten nog goed kunt herkennen. We gaan opnieuw beter de winter in dan vorig jaar. Dit mede dankzij de fijne hulp van de vrijwilligers. Ik vind het nog altijd speciaal dat velen het zo fijn vinden in deze tuin te werken terwijl aan de andere kant de tuin en ik er zo mee geholpen zijn. Hartelijke dank aan de vrijwilligers op de vrijdag: Francis, Fannie, An, Jettie, Wilma, Toon. En voor de incidentele hulp van: Mieke, Theo, Martien, Ruud, Ireen, Ronny, Myriam, Annemiek, Floor en Rie-anne (hopelijk niemand vergeten ;). En natuurlijk ook aan Mario. En aan Bart die als imker de bijen zo goed verzorgd.
Seizoenswerk in eigen tuin
In de winter is het zeker belangrijk de mooie dagen te benutten, je weet nooit wat we nog krijgen. En tevens is het op mooie winterse dagen zo lekker genieten van de frisse lucht, de vogels met hun winterzang en de natuur die blijkbaar gewoon rustig doorgaat!
December
Bedenk vooral of alles tegen de vorst beschermd is: fruit en aardappels opgeslagen onder dekens of karton kan tegen een korte lichte nachtvorst maar wordt het strenger moet het naar binnen
Alle potten en bakken, tuinslangen en gieters leeg laten lopen en omgekeerd wegzetten
De laatste sla en andijvie oppotten en bij het huis zetten
Winterpostelein, kervel, peterselie en veldsla groeien gewoon lekker door en kun je ’s winters oogsten
Zo ook de spruiten boerenkool maar bescherm ze tegen vogels en konijnen die in de kou maar wat blij zijn met zo’n maaltje
Wanneer je graag vogels voert kun je er nu al mee beginnen zodat ze de weg weten als het echt koud begint te worden
Snoei de druif voor kerst ivm de snelle sapstromen in het voorjaar
Januari
Snoei van fruitbomen en struiken bij vorstvrij weer, takken op de takkenril
Doe een rondje onkruid wieden door de tuin, scheelt veel in het voorjaar
Maak het gereedschap schoon en scherp en vet het in, een lekker binnenklusje en als het zonnetje schijnt bijvoorbeeld ook in de kas.
Maak de kas schoon, ramen wassen om alle zonlicht binnen te kunnen laten en lekker alles vegen
Maak tuinplannen en bestel zaad, misschien nu moeilijk voor te stellen maar over 6 maanden is de tuin weer groen en wil je kunnen plukken.
Februari
Ja we krijgen al zin in het voorjaar en dus zoeken we steeds meer klusjes buiten: werk aan paden, hekken en schuurtjes of een flinke wortelkluit die uitgegraven moet worden. Nu is het tijd voor grof werk.
Maar ook kunnen tuinbonen, peulen, lathyrus voorgezaaid worden en voor de eigenaren van een kas ook al de tomaten. Voor half mei kunnen ze dan al 3 keer verpot zijn.
Let op de eerste voorjaarsbloemetjes, sneeuwklokjes, hazelaar, wie weet is er al een miniboeketje te maken.
Naturenopdracht
Omdat “naturen” een werkwoord is komt hier een doe-tip voor thuis:
In de winter zijn de wintersilhouetten van bomen mooi te zien. Wanneer het blad er aan zit wordt er veel verhuld. Wanneer je op een winterwandeling probeert te omschrijven welke bomen je ziet hoewel je hun naam niet kent, ga je steeds beter kijken. De eiken zijn knoestig en kronkelig, beukentakken zo spits en fijn, de elzen heel donker, vol propjes. Je leert een boom in een andere hoedanigheid kennen.
Groene web tips
Er is weer een actie om de bijen te redden, dat kan nooit te veel zijn! Klik hier Nu van Avaaz, een wereldwijde digitale organisatie waarbij je simpel steun kunt betuigen aan allerlei (vind ik) belangrijke projecten. Het gaat dit keer over de beïnvloeding van de Nederlandse parlement mbt tuinbouwgif.
Een leuke winteractiviteit: een plantenjacht die ieder voor zich kan doen. Omdat dit misschien wel het warmste jaar in 3 eeuwen wordt wil men noteren hoeveel wilde planten er nog bloeien tussen kerst en nieuwjaar. Iedereen kan meedoen. Kijk hier voor de regels en een zoekkaart.
